
Śmigłowiec Mi-4
Prace nad śmigłowcem Mi-4 rozpoczęto w 1951 roku w biurze konstrukcyjnym Michaiła Leontjewicza Mila na polecenie rządu ZSRR. Głównym powodem ich rozpoczęcia były doświadczenia z toczącej się wojny w Korei, gdzie po raz pierwszy zastosowano śmigłowce transportowo-desantowe. W tym czasie Związek Radziecki nie dysponował podobnymi maszynami i dlatego postanowiono opracować nowoczesny śmigłowiec transportowy, którego osiągi przewyższały by najlepsze wzory zagraniczne. Prace w biurze konstrukcyjnym trwały po 14-16 godzin dziennie, był to jeden z najbardziej intensywnych okresów pracy biura. Nowa maszyna miała dysponować udźwigiem pięciokrotnie większym niż pierwszy śmigłowiec Mila Mi-1.
Konstrukcja metalowa, półskorupowa. Wirnik główny czterołopatowy, metalowy. Z tyłu kadłuba drzwi ładunkowe. Podwozie czteropodporowe z kółkami przednimi, stałe.
Śmigłowiec Mi-4 w barwach Aerofłotu - lotnictwa cywilnego ZSRR na terenie podbiegunowym
Oblotu prototypu oznaczonego jako W-4 (ros. Вертолет-4) dokonano w 1952 roku. Był to pierwszy śmigłowiec produkcji ZSRR mogący przewieźć pojazd GAZ-69 w swojej ładowni. Oprócz samochodu terenowego śmigłowiec w swojej ładowni mogł przewozić działo kal. 76mm lub moździerze. Uzyskano to dzięki zabudowaniu silnika w przedniej części kadłuba maszyny i rampy załadunkowej z tyłu kadłuba. Produkcję seryjną rozpoczęto w 1953 roku. Śmigłowiec transportowo-desantowy Mi-4 był przeznaczony do przewożenia różnych ładunków o masie 1 100kg. Ponadto produkowany był w wielu innych wersjach, choć konstrukcja była podobna, różniły się one wyposażeniem przystosowanym do zadań jakie miały wykonywać. Po raz pierwszy śmigłowiec zaprezentowano publicznie w 1954 roku na defiladzie lotniczej w Tuszyno. Na śmigłowcu Mi-4 ustanowiono 10 różnych rekordów świata. Pierwszy z nich ustanowił pilot R. Kaprelian, który w dniu 25 kwietnia 1954 roku z ładunkiem 2 000 kg na pokładzie osiągnął pułap 6 017 m. W 1955 roku biuro Mila opracowało i przekazało do prób trzy nowe wersje Mi-4: przeciwpożarową, pasażerską i rolniczą. W trzy lata później na światowej wystawie lotniczej w Brukseli w 1958 roku śmigłowiec Mi-4 wyróżniono złotym medalem. Mi-4 był drugim i ostatnim śmigłowcem o napędzie tłokowym skonstruowanym przez Michaiła Mila. Następnie w biurze konstrukcyjnym powstały śmigłowce z napędem turbinowym: Mi-6, Mi-2, Mi-8, Mi-10 oraz Mi-12.

Śmigłowiec Mi-4A Ludowego Wojska Polskiego w 1983 roku. fot. Wacław Hołyś

Jeden z egzemplarzy muzealnych śmigłowca Mi-4 należącego do Ludowego Wojska Polskiego
Informacje
Dane podstawowe:
- Państwo: ZSRR
- Producent: Moskiewska Fabryka Śmigłowców im. Michaiła Mila
- Typ śmigłowca: wielozadaniowy
- Załoga: 3 osoby + 6-12 pasażerów
- Prototypy: 1952
- Produkcja: 1953 - 1969
- Wyprodukowane egzemplarze: 3 200szt.
Dane techniczne:
- Silnik: tłokowy, gwiazdowy Szwecow ASz-82W o mocy 1700 KM
- Średnica wirnika: 21,00 m
Śmigłowiec Mi-4 w barwach lotnictwa wojskowego Albanii
- Długość kadłuba: 16,79 m
- Wysokość: 4,40 m
- Masa własna: 5 365 kg
- Masa całkowita: 7 600 kg
- Prędkość maks: 210 km/h
- Wznoszenie: ... m/s
- Pułap: 5 500 m
- Zasięg: 410 km
- Zapas paliwa: 600 l
- Uzbrojenie: wersje uzbrojone: km A-12,7 kal. 12,7mm ruchomy na stanowisku strzeleckim w podkadłubowej gondoli oraz różne zestawy bomb zwykłych do zwalczania siły żywej lub głębinowych do zwalczania okrętów podwodnych.
Wersje:
- Mi-4A - śmigłowiec desantowy i transportowy.
- Mi-4S - udoskonalona wersja śmigłowca Mi-4A.
- Mi-4M - śmigłowiec morskiego rozpoznania i zwalczania okrętów podwodnych, wyposażony w magnetometr do wykrywania okrętów podwodnych.
- Mi-4ME - wersja eksportowa śmigłowca Mi-4M.
- Mi-4T - wersja morskiego rozpoznania i zwalczania okrętów podwodnych, wyposażona w torpedę do zwalczania okrętów.
- Mi-4AB - wersja uzbrojona śmigłowca Mi-4M.
- Mi-4P - wersja pasażerska i sanitarna.
- Mi-4L - wersja pożarnicza.
- Mi-4SCH - wersja rolnicza, przystosowana do nawożenia oraz zwalczania szkodników upraw, także z możliwością gaszenia pożarów.
- Mi-4 - wersja z urządzeniami do podnoszenia ciężarów (latający dźwig).
- Harbin Z-5 - licencyjna wersja produkowana w Chinach.
Sylwetka śmigłowca Mi-4 w trzech rzutach
Użytkownicy:
- Związek Radziecki (ZSRR)
- Afganistan - 18szt.
- Albania (LSRA) - 59szt.
- Algieria (ARLD) - 40szt.
- Angola (LRA)
- Bułgaria (LRB) - 9szt.
- Burkina Faso - 4szt.
- Chiny (CHRL)
- Czechosłowacja (CSRS)
- Egipt (ARE)
- Finlandia
- Gwinea Bissau
- Ghana - 1szt.
- Indie (RI)
- Indonezja
- Irak (RI)
- Jemen Południowy (LDRJ)
- Jemen Północny
- Jugosławia (SFRJ) - 25szt.
- Kambodża
- Kamerun - 1szt.
- Korea Północna (KRLD)
- Kuba (RK)
- Laos (LRLD)
- Mali - 4szt.
- Mongolia (MRL)
- Niemcy (NRD)
- Polska (PRL) - 28szt.
- Rumunia (SRR)
- Sierra Leone
- Somalia
- Sudan
- Syria (SRA)
- Węgry (WRL)
- Wietnam (SRW)
Bibliografia:
- Jerzy Grzegorzewski "Śmigłowiec Mi-4, TBiU nr 75" Wydawnictwo MON Warszawa 1982
Michał Iljin (dyskusja) 21:02, maj 16, 2013 (UTC)